maandag 27 februari 2012

ZWARTE SHIRTS, WIE VERZINT HET?

Voor het eerst heeft Van Marwijk weer eens de WK-finale bekeken. Niet onze finale in Zuid-Afrika, die is voorlopig nog even veilig weg gepropt op een rijtje vreselijk inactieve hersencellen. Nee, het betreft de WK-finale rugby 2011, die tussen de uiteindelijke wereldkampioen Nieuw Zeeland en verliezend finalist Frankrijk. Schitterend heeft Bert het altijd gevonden, de Ka Mate, de beroemdste Haka, de ceremoniele Maori-dans, waarmee de Nieuw-Zeelandse rugbyers hun opponenten reeds voor de wedstrijd proberen te imponeren. Is dat niet iets voor zijn elftal? Bert heeft zichzelf overtuigd: de Haka moet het laatste stapje naar een kampioenschap worden! Het laatste stapje op weg naar eeuwige roem!

Al gauw heeft hij Nike gebeld, zulke zwarte shirts, dat moet voor ons toch ook mogelijk zijn? Het blijkt geen enkel probleem, sterker nog: het is een zegen voor de Amerikaanse producent van sportkleding. De shirts zijn namelijk goeddeels gemaakt uit gerecyclede PET-flessen: hoe donkerder de kleur van het recyclaat, hoe sneller de restanten van het Coca-Cola-rood van de etiketten onzichtbaar worden. Een dankbare uitdaging voor de snelle marketingjongens- en meiden van Nike: de nieuwe uittenues van Nederland, zwart, kracht uitstralend en ook nog eens milieuvriendelijk. Ja, ja, wat wil een mens nog meer....

Bert had het in het verleden hoofdschuddend aangekeken, die onverklaarbare drang, voetballers die het hele lichaam vol tattoos laten zetten. Een uur na het eerste profcontract, vaak het eerste bezoek bij Henk of Tattoo Bob. De Chinese maffia is er niets bij, bij al dat geplak en geplaat van onze voetbalhelden... Maar die armen vol met inkt, die zullen het erg goed doen tijdens de Hollandse Haka. De ingekleurde jongens mogen daarom vooraan staan. Vreselijk jammer dat Bouma heeft aangegeven nooit meer klaar te zijn voor het nationale team. Van der Wiel is echter een meer dan waardig vervanger. Heerlijk ingekleurd en ook nog behoorlijk ervaren in het ritmisch opdreunen van songteksten. Haka-teksten in dit geval.

Tijdens de geheime trainingen blijkt helaas al snel dat het niet gaat lukken, die Hollandse Haka. Dirk Kuit heeft er geen zin in. Onzin vindt de Katwijkse visserszoon het, heeft hij immers niet op het voetbalgala laten zien met Nederlandstalige muziek de hele zaal moeiteloos plat te krijgen? Bert probeert hem nog uit te leggen dat het toch lastig imponeren is met een Hollandse smartlap. Het verscheuren van een foto haalt het immers niet bij rollende bruine ogen en een uitgestoken Maori-tong. Een lege kruk, fel licht, een loflied op Mexico, elastieken benen. Het werkt volgens Bert of niet of zelfs averechts. Het 'kedeng kedeng (6x) oe oe'? Door de spelers weg gestemd: wel erg ongepast, dat kunnen we echt niet maken. En trouwens Israel heeft zich niet geplaatst. Dirk wil er, ondanks alle uitleg, totaal niet aan en gaat dwars liggen.

Ook zonder Dirk wil het niet lukken. Zo'n Haka uitvoeren zonder Maori-bloed; dat is toch erg lastig. Van Bommel staat op de derde rij tijdens het oefenen van de Haka. Instinctief trapt hij de spelers voor zich op de pezen. Hoe hij het ook probeert, hij kan er werkelijk niets aan doen. Al snel zitten alle spelers die toevallig op rij twee stonden met de enkels in het ijs. Strateeg Wesley, met zijn Jolanthe-tattoo uiteraard ook prominent op de eerste rij, is de volgende die van Van Bommel een smerige tik van achteren krijgt. Bert moet wel ingrijpen, dit gaat nooit lukken. Van der Wiel, die echt de smaak te pakken heeft, probeert de bondscoach nog op andere gedachten te brengen. Hij kent wel wat rappers-met-echt-heel-veel-tattoos, die als stand-in voor de wedstrijd de Haka zouden kunnen doen. 'Nee', geeft Bert teleurgesteld aan, 'overdaad schaadt, overal waar te voor staat is niet goed en in tattoo staat drie keer een "te"'. Hij deelt de hesjes uit en laat de spelers een partijvorm spelen.

In gedachten verzonken, vraagt Bert zich af wat hij nu nog met het thema zwart kan doen. Hij beseft al gauw dat de shirts niet gebruikt kunnen worden om weer flessen van te maken. Al die duizenden shirts, die hele marketing-campagne van Nike, die hele kleine kinderen, wroetend op de vuilbelten van de derde wereld op zoek naar lege flessen. De belangen zijn groot, Bert moet wat verzinnen. Misschien is Gothic een goed alternatief voor bij die zwarte shirts, bedenkt hij zich. Hij heeft geruchten gehoord dat assistent-coach Faber aan de slag zou gaan bij PSV. Zou het erg gedurfd zijn om Marilyn Manson als vervanger aan te trekken? En die hele lange Nederlander uit de Addams Family? Dat zou een prima perschef zijn. Als je de oogjes dicht knijpt, heeft ie zelfs wat weg van Kees Jansma. Het Wilhelmus door een Gothic band, sensationeel. Inkubus Sukkubus, toch de laatste jaren al experimenterend, die tijdens de Night of Darknes in Krefeld het dak eraf speelt met ons volkslied.

Bert wordt afgeleid door een kapotte waterfles langs het trainingsveld, oranje, die dan nog wel. Hij raapt de fles op en loopt richting prullenbak. Hij bedenkt zich en stopt de fles in zijn sporttas. Wellicht helemaal geen slecht idee om toch maar alvast oranje flessen te gaan inzamelen, je weet maar nooit. Zwarte shirts, hij had er nooit over moeten beginnen......










woensdag 22 februari 2012

KUT, EEN DICHTER

Een zaal vol mensen, een podium, een spreekstoel, een fles Spa blauw, een stapel boeken. Achter de spreekstoel een man, een beetje golvend grijs haar, kleding alsof hij 's middags nog bij een uitvaart is geweest. Hij zal toch niet echt gewoon gaan voorlezen? Zonder schroom wordt het eerste boek opengeslagen, nee toch....,  kut, een dichter. Niet direct de meest ideale setting voor een paar uur vermaak, zelfs niet op een doordeweekse dinsdagavond in Beverwijk. Of toch?

De man achter de spreekstoel is Nico Dijkshoorn. Nico klinkt nog vrij gewoontjes, maar Dijkshoorn staat natuurlijk als een huis. Dijkshoorn, toch ook een naam voor een sterke held die bij springtij mensen redt in stormachtige Februari-nachten. Of van een honkballer, die keer op keer moeiteloos de ballen het stadion uit knuppelt. Deze Dijkshoorn leest voor, hij vertelt, beter nog: hij neemt je mee op reis. Dijkshoorn, als je een naam moet kiezen voor een begenadigd virtuoos in de Nederlandse taal, zou je er voor kunnen gaan. Jannes Zilt, Ate Knotwilg, Gerard Wijde Wormer, Nico Dijkshoorn.

Bij elk verhaal een korte introductie, ogenschijnlijk uit de losse pols. Jezus, al had ik maar één zo'n pols..... De verhalen zelf zijn over het algemeen hilarisch, soms duikt hij een klein beetje de persoonlijke diepte in, de toonzetting echter altijd heerlijk getimed. Nico neemt ons mee. Het wordt een ontspannen tocht langs herkenbare situaties.

Gezamenlijk lopen we een imponerend schoolplein op, werkelijk afgeladen met medeleerlingen. Bij Nico bereikt de onzekerheid of zijn nieuwe jas in de smaak valt een ongekend hoogtepunt. Ik check ondertussen quasi-nochalant nog eens of dat uitgeknepen puistje, daar in het klamme randje boven de neusvleugel, toch niet weer is gaan bloeden. Gelukkig, we kunnen verder. Nico is inmiddels een brief aan het schrijven, aan zijn slager. Gewoon uit dankbaarheid en bewondering, omdat Nico zich enkele jaren geleden weer een jongetje voelde, midden in die slagerij. Helaas staat de spreekstoel ervoor, maar ik weet vrijwel zeker dat Nico opeens in een korte broek staat. Een knuistje propt vluchtig iets weg in de kortebroekzak, een stukje worst, leverworst. Voor straks, tijdens het signeren van de boeken na afloop van de lezing. 


'Of het publiek nog een verhaaltje blieft?', vraagt Nico. Voordat we antwoord kunnen geven, zitten we al in de voetbalkantine in Uffelte. Een boek over knaagdieren ligt op de bar, net niet ver genoeg van ons vandaan. Een hoek van de kaft drinkt met ons mee: het schrale pils uit een omgevallen glas heeft het boek van onze held Kuif helaas net bereikt. We proosten nog eens op een gedenkwaardige wedstrijd. Die derde goal van Kuif, bewust gescoord via een molshoop bij de tweede paal, ongekend.

Ook na afloop van de lezing van Nico Dijkshoorn proosten we. Hij was enorm goed, veel beter dan de gemiddelde cabaretier. Een goed bestede dinsdagavond! Achter een spreekstoel gaan staan, vroeger deden heel veel mensen dat, tegenwoordig in het theater redelijk uniek..... Maar het mag dus nog steeds! Gelukkig maar, zeker als het Nico Dijkshoorn betreft!






maandag 20 februari 2012

REPLAY FINALE 1978, deel 2

De finale van 1978 staat me nog helder voor de geest. Mijn grootouders hadden kleurentelevisie en daar zat de hele familie dus rijen dik voor. Veel te weinig stoelen,  prop prop, de kleintjes op rij 1 op de grond. Helemaal geen onaardige plek! In die tijd was men in Argentinie heel erg goed in gooien. Die kundigheid om dingen van grote hoogte naar beneden te gooien, daar stonden ze toen om bekend. Nou dat hebben we geweten: een half regenwoud hebben ze vlak voor de finale in wit-blauwe snippers van de bovenste ring gekieperd. Ik zie nog dat ene, heel eenzame, oranje snippertje dwarrelen. Met zwart-wit TV hadden we die toch echt gemist! 


De finale ging destijds verloren, maar er gaan geruchten dat er nu een onderzoek van de FIFA gaande is. De winst van Argentinie is onreglementair tot stand gekomen. We moeten rekening houden met de mogelijkheid dat er wedstrijden overgespeeld moeten worden. In deel 1 heeft u kunnen lezen hoe Willy en Rene van de Kerkhof te horen hebben gekregen dat ze wellicht weer moeten opdraven. Maar hoe is bijvoorbeeld Jan Jongbloed te weten gekomen dat hij mogelijk zijn eigen gebreide keeperstrui nog eens uit de kast moet halen?


Jan Jongbloed: Vissende tussen het riet, zag ik in mijn ooghoek plotseling een agent aan komen. Gek word ik daarvan, die controles op het vissen. Ik heb altijd een broertje dood aan vergunningen gehad, dus grote kans op een boete. Met een sierlijke snoekduik ben ik daarom vreselijk onopvallend tussen het riet gedoken. Loopt die overijverige diender stomtoevallig toch mijn kant op en tikt me op mijn schouder. Of ik hulp nodig had? Ongelooflijk, wat een bijdehante vraag....

Andre Gent, ijverige diender: Er waren wat bootjes gestolen langs die vaart en vandaar dat we daar wat vaker ons gezicht lieten zien. Loop ik daar op een vroege morgen te posten, hoor ik opeens een enorme klap. In eerste instantie dacht ik dat er een knotwilg was omgevallen, maar ik zie gelukkig nog net twee benen in het riet verdwijnen. Duidelijk iemand die niet gewend is te duiken, ongelooflijk wat een rotsmak. Ik ben er maar snel heen gerend om hulp te bieden.

Jan Jongbloed: Die kerel bleek best mee te vallen. Een voetbalkenner die me herkende en mij erop attendeerde dat we wellicht de finale van 1978 over moeten spelen. Nou daar had Jan in eerste instantie toch echt even geen trek in. Drie weken in dat land, zonder water en hengels in de buurt, ik moet er niet aan denken. Ik had het idee lekker in Nederland te blijven, op mijn vaste stekkies, lekker een beetje poeren of een week aas gooien om er dan een paar leuke vissies uit te trekken. Vissen is mijn lust en mijn leven...

Vismaat Dirk, twee jaar terug een mooie reis gemaakt in Argentinie: Met een chagrijnige bek kwam Jan aanzetten met dat hele verhaal over een mogelijke replay van 1978. Met geen hengel zouden ze hem het vliegtuig in kunnen slaan. Ik vertelde hem over mijn reiservaringen, over de prachtige stad Buenos Aires, de mooie kust, de watervallen, het heerlijke eten en als klap op de vuurpijl de schitterende pampa's. Je zag die snoet van hem opklaren. In één keer was hij helemaal om....

Jan Jongbloed: Een vismaat vertelde mij over het pamp-aas, volgens hem het mooiste wat hij ooit gezien had. Dat moest dan toch wat zijn. Als Zwartkruis belt, ben ik er bij. Terug neem ik gewoon een koffer vol magisch pamp-aas mee. Daar zal ik na terugkeer nog een hoop lol van hebben tijdens het vissen. Met dat pamp-aas tik ik natuurlijk moeiteloos scholen vis uit het water. Op internet zoek ik alvast mooi de adressen van een aantal Argentijnse hengelshops op....








donderdag 16 februari 2012

REPLAY FINALE 1978, deel 1



Willy van de Kerkhof: Van de week kwam Rene onze leesbril ophalen, zit zijn hand in het gips. Blinde, ben je weer ergens tegenaan gelopen, heb ik hem gevraagd. Gelijk weer ontkennen die gast en ondertussen maar zoeken naar die bril. God, niets zo irritant als een broer die nooit wat kan vinden. Dat gips is dus ook niet voor het carnaval. Blijkt dat ie echt helemaal niks mankeert, maar in het Elkerliek zijn hand exact hetzelfde heeft laten gipsen als destijds in Argentinie. De mensen hebben hem bij rksv Mulo namelijk wijs gemaakt dat we de finale van 1978 over moeten spelen.

Rene van de Kerkhof: Klopt, Gerard, mijn broer, belde van de week op. Hij had op internet gelezen dat die Argentijnen die wedstrijd tegen Peru hadden gekocht. Zwartkruis gaat je zeker bellen voor de replay, bereid je alvast maar voor. Dus ik wilde opzoeken wat dat nou betekende, replay, daar had ik nog nooit van gehoord. Ik dacht dat mijn leesbril in de serre lag. Mijn vrouw houdt nogal van poetsen, loop ik bladerend in het puzzelwoordenboek dwars door die veel te glimmende glazen deur. Tsjaa, ruim 100.000 woorden, dus die deur had ik even niet gezien. Grote snee in mijn rechterhand. Gelukkig hebben ze het in het ziekenhuis kunnen hechten, drie weken verband en ik ben weer de oude. Ben ik daarna bij Willy wezen zoeken naar die bril, maar god wat een teringbende in dat huis. Waarom mijn broer ooit de bijnaam de Stofzuiger heeft gekregen, is mij een groot raadsel. Die bril is dus nog mooi spoorloos.












maandag 13 februari 2012

CHIPOLOPOLO

Het zal ergens eind 2009 geweest zijn. De Zambiaanse taxichauffeur die me naar Batoka Airport reed, was oprecht blij met zijn Hollandse passagier. Ik heb het vaker meegemaakt, mensen die ongevraagd de opstelling van het Oranje van '74 opdreunen. De kennis van deze man ging veel verder. Hij wist werkelijk alles van het Nederlandse voetbal. Cruijff, Gullit, van Basten, natuurlijk. Maar Wijnstekers, Nanninga, Brard of Musampa? Indrukwekkend!

Ik kon er bitter weinig tegenover stellen. Shit, die nieuwe Zambiaanse spits van Utrecht, weggeplukt uit de Franse tweede divisie, wat was zijn naam ook al weer? Om niet al te dom te lijken, begon ik maar te praten over die andere eminence grise van politiek Zuidelijk Afrika. Kenneth Kaunda, eerste president van Zambia, begin jaren 70. Net aangekomen uit Zimbabwe was ik echter wat bevreesd me op politiek glad ijs te begeven en het gesprek leek stil te vallen.

Plotseling schoot ie me te binnen, hoe kon ik hem vergeten zijn. Bwalya Kalusha, de goedlachse Zambiaan, eind jaren 80 in het PSV-shirt een openbaring in de Nederlandse competitie. Bwalya was inmiddels voorzitter van de Zambiaanse voetbalbond. De chauffeur was er van overtuigd dat er een reden was dat Kalusha bij toeval niet in het vliegtuig zat. Het vliegtuig dat in 1993 pardoes uit de lucht viel bij Libreville in Gabon, een hele generatie Zambiaanse voetballers de dood in sleurend. "God heeft grootse plannen met Kalusha, hij is de man die het Zambiaanse voetbal successen gaat brengen!!", werd mij nog nageroepen, nadat ik betaald had en uit de taxi stapte.

Een paar dagen daarna checkte ik op internet de positie van Zambia op de FIFA-ranglijst. Op de eerste pagina's kon ik Zambia niet eens terug vinden, heerlijk dat grenzeloze optimisme van mijn chauffeur. Een week of twee geleden, Eurosport, de Afrika Cup, Zambia tegen Libie. Een enorm waterballet, die herinneringen opriep aan de  historische wedstrijd die Ajax eens speelde in Zaragoza. Na afloop van de wedstrijd hoorde ik dat Zambia zich zo goed als zeker voor de volgende ronde had geplaatst. De finale zou nota bene in Gabon, in Libreville gespeeld gaan worden. De woorden van de chauffeur stonden me plots weer helder voor de geest..... Libreville? Kalusha? Zambia? Succes? Het zou toch niet?

Zambia denderde door: Senegal verslagen, Soedan in de kwartfinale geen partij. Zelfs het favoriete Ghana in de halve finale overlopen door Zambiaans enthousiasme. In gedachten hing ik op de dag van de finale samen met mijn chauffeur tegen onze taxi, onder de mangobomen op het stoffige dorpspleintje van Simonga. Met rode konen luisterend naar het live-verslag op de radio. Zet hem op, Chipolopolo! Copper Bullets, zoals het elftal liefkozend is vernoemd naar het belangrijkste exportproduct.

Tegenstander Ivoorkust, bij de eerste beelden op Eurosport zonk me de moed in de schoenen. Wat een verschil in uitstraling. Mijn Zambianen waren toch niet gekrompen? In hun groene tenuetjes leken het wel eerstejaars scouts, beginnend aan de eerste voorzichtige wandeling door de duinen. De wedstrijd eindigde in 0-0....

De Ivorianen maakten grote indruk, tijdens het nemen van de penaltys. Breedgeschouderde, goedbetaalde en afgetrainde atleten. Beroemde voetballers, waarschijnlijk allemaal met gemak de honderd meter binnen elf seconden lopend. Ik moest even aan Ben Johnson denken. Panamera's, Bentleys en Mercedessen-met-klapdeuren kwamen voorbij. Eén Ivoriaan overbrugde in één sprong de afstand tussen middellijn en strafschopstip. Waarschijnlijk allemaal een aantal mooie huizen en een blonde vriendin. Niets zo decoratief op een duur betaald lederen bankstel als een langbenig model. De Ivoriaanse keeper heette Barry Copa, met zo'n naam kun je toch niet verliezen? Ja ja, riep Touré, na iedere succesvol ingeschoten penalty.

De Zambiaanse penaltynemers kwamen wel heel fragiel over. Ik kneep mijn ogen in spleetjes en het was bijna of ik vliegjes zag in de mondhoeken van een wel heel mager gezichtje. Ik vroeg me af waar Biafra ook weer lag. Drogba gaf, sportief als hij is, een Zambiaan bemoedigend een klop op een iel schoudertje. Ik was even bang voor een onherstelbare ontwrichting. Een elfjarig jongetje moest ook een penalty nemen. Wist zijn moeder wel dat hij nog zo laat op was?  De verslaggever vergiste zich en vertelde dat hij 25 jaar oud was.

Snoeihard knalde het jongetje de bal tegen het cameraatje in de bovenhoek van het doel. Wat? Vrijwel élke bal werd door de Zambianen foutloos in de kruising gekegeld. Je zag de twijfel in de benen slaan van de Ivorianen. Wat zijn dit voor gozertjes?, mompelde Kolo Touré en prompt miste hij zijn penalty. Ook de volgende Ivoriaanse prof, Gervinho, miste en Stoppira Sunzu, speler van het Congolese Tout Puissant Mazemba, schoot Zambia naar een historische overwinning.

Heerlijk die overwinning voor Kalusha, magistraal de troost voor de nabestaanden van de vliegramp, fantastisch voor Zambia!!!

Maar voor mij is de titel natuurlijk vooral van iemand anders, het is de titel van die ware voetbalkenner, de titel van mijn optimistische taxichauffeur uit Zambia....



















zaterdag 11 februari 2012

NOG EVEN EEN WARME DEKEN

Verontschuldigend en met lange gezichten kondigden ze het al aan. Die weermannen en vrouwen, tot voor enkele dagen nog zo populair. Ze probeerden de onheilstijding nog wat te verbloemen: "Eeh, sorry, de temperaturen gaan per ongeluk een klein beetje stijgen, maar waarschijnlijk pas zondag". Pfff, alsof ze hoogstpersoonlijk bij hogere machten een paar daagjes uitstel hadden geregeld. De schuld werd rap doorgeschoven: de pluimen, ja ja, de pluimen, die hadden het gedaan.

De pluimen van Europese en Amerikaanse weerkundigen. Indien de Nederlandse weerkundigen echt onafhankelijk waren geweest, was er niets aan het handje geweest in Winterwonderland. Hadden we nog minimaal drie weken vorst gehad. Maar nu zie je het als het ware aankomen: onvermijdelijk, dooi. Wat een koevoet van een woord: dooi. Een maand of elf doodsaaie dooi.....

De felgele jassen van de rayonhoofden, netjes opgeborgen in de linnenkast, met een oude handdoek over de schouders, goed beschermd tegen het stof. De laatste hoopjes sneeuw, keurig ontweken door fietsende studentes communicatie. Met huppelende paardenstaarten, in hun nieuwe lentejasjes op weg naar college. Ook het ijs, gitzwarte schepper van genot, ons ijs dus, zal onherroepelijk verdwijnen. Weg koudeperiode, die ons verenigde en als een warme deken beschermde tegen de boze buitenwereld. Weg dus warme deken, weg grote kom snert met zestien miljoen lepels....

Dat mooie rijtje: Lelystad -22, Heemskerk -17, Balk -0,2. Vanaf nu zullen we het weer moeten doen met andere rijtjes: Aleppo voor zo ver bekend 17 doden, Homs minimaal 24 doden, Damascus toch ook weer 10 doden. Of de percentages van de Republikeinen Newt, Ron, Mitt en Rick, ook zo interessant, of het daar weer van gaat vriezen!!

Maar ik voorspel u: het ijs komt terug. Nu al beginnen grote ijsvlaktes een beetje te scheuren en vormen zich schotsen. Er zullen geultjes ontstaan. Een straf briesje erbij en die losse brokken ijs willen allemaal naar dezelfde kant. Als massa's doldrieste lemmingen holderbolderend op weg naar de dijk. En dan piepend en krakend tot stilstand komen, kruiende ijsmassa's tegen de dijken. Het paard van Marken, volgende week op de voorpagina van de Telegraaf, bijna bedolven onder tonnen ijs.

Het ijs, nog één keer in de schijnwerpers van journalistiek Nederland. Een Hoogmis, aan de dijk afscheid nemen van een goede vriend. Kruien als laatste stuiptrekking. Vanuit kikkerperspectief gefilmde reporters zullen meeslepend verhalen over de recordhoogtes van de kruiende bergen. Over een apothekersechtpaar uit Zeewolde, veel verstand van pillen, maar geen gevoel voor de krachten van de natuur. Wandelend overvallen door scheurend ijs. Respectievelijk aangespoeld op Kornwerderzand en ten westen van Lemmer. Gelukkig verenigd, live voor de camera van de NOS. Over een hond met ijsbeer-ambities, een vuilnisbakkie met een afhangend linkeroor, na een zwerftocht van een week over het uit elkaar vallende ijs, toch nog gered door een kloeke helikopterpiloot.

Maar daarna wordt het stil, alles zal verteld zijn over de doldrieste winter. Het laatste live-verslag vanaf een inmiddels weer lege dijk. De verhalen zijn op en een adembenemende stilte het gevolg....... Is dat geen sneeuwklokje naast de linkervoet van de weerman?
















donderdag 9 februari 2012

GALAMADAMMEN

In mijn jongste jeugd zal ik het voor het eerst gehoord hebben: Galamadammen! Heel wat m-en en nog meer a's, een klankenwonder dat behoorlijk bleef hangen. In eerste instantie had ik geen idee van de betekenis. Madammen waren, gezien mijn prille leeftijd, nog even behoorlijk uit den boze. Waarschijnlijk daarom borg ik dit wonderlijke woord voorlopig even op als galadammen.

Dat klink wat vreemd, maar ik ben kind van de jaren '70, hoogtijdagen van het Nederlandse dammen. Drie Nederlandse wereldkampioenen behaalden in 12 jaar tijd liefst 9 mondiale titels. Geen idee of er tegenwoordig nog op niveau gedamd wordt in Nederland, maar Ton, Harm en zeker Jannes waren in die tijd tegen wil en dank ware TV - iconen. Met limonade op de bank, kijken hoe Mies aan wereldkampioen Jannes vroeg hoe oud hij was. Geniaal, waar haalde ze het vandaan! En Jannes natuurlijk niet antwoorden, die keek wel beter uit in zijn grijs met donkergrijs geruite overhemd. Ja, die Jannes was me er eentje. Kwam geregeld te laat, omdat hij zich versliep in de trein. Moeiteloos weken aaneen vreedzaam snurkend in de tweede klasse. De twaalfkruinige nerd als held, Nederland was zijn tijd ver vooruit....

Later begreep ik dat het niet galadammen was, maar Galamadammen. Een buurtschap en dan nog wel vlak bij Koudum in Friesland. Zodra het kwik 's winters onder nul kroop, kwam Galamadammen voorbij. Meestal in een context van andere illustere grootheden als koudegolf, elf, "het bruggetje van" of ijssuppletie. Galamadammen werd diep in mijn brein geslepen en nam mythische proporties aan. Galamadammen wakkerde diepere gevoelens bij mij aan. Galamadammen, daar moest ik een keer heen!

In de afgelopen jaren sleepte ik mezelf naar een breed scala van schier onbereikbare plekken: Beerenberg, Malecon, White Hart Lane, Fernando do Noronha, noem maar op. Door die overvloed van machtige indrukken, was ik Galamadammen bijna vergeten. Maar tijdens de historische vorstperiode van de afgelopen weken liep hij daar opeens. Een man met een klein ringbaardje in een ietwat te grote, maar zeker veel te gele jas: het rayonhoofd van Galamadammen. Direct was mijn fascinatie terug: Galamadammen, daar moet ik nu toch echt een keer heen!

Ik heb het al helemaal uitgestippeld. Op de eerste zwoele zomerdag huur ik met een aantal vrienden een grote Amerikaanse bak, snoeiharde muziek op de Afsluitdijk en dan afzakken naar het Zuiden. Ergens tussen de Morra en Alde Karre op zoek naar Galamadammen. Tuurlijk weet ik dat mijn verwachtingspatroon veel te hoog is. Dat hele Galamadammen gaat vanzelfsprekend enorm tegen vallen. Eerlijk gezegd, verheug ik me daar op: zittend tussen het bloeiende gras, loom kijkend naar het heerlijke niets van Galamadammen. Wie gaat er mee?